Tag archieven: Google Translate

Scharrel eieren!

Witruimte van betekenis

Sinds kort heb ik een nieuwe telefoon. En daarop zit een nieuwe versie van Whatsapp. In Whatsapp typ ik regelmatig vreemde berichten naar mijn vrienden. ‘Oeps, autocorrectie gaat z’n eigen gang!’ moet ik er dan achteraan sturen. Maar in deze versie is er nog een probleem bijgekomen. Het programmaatje duldt geen samengestelde woorden die niet in zijn standaard vocabulaire zijn voorgeprogrammeerd!

Hockey training, spreek snelheid en software vertaling, corrigeert Whatsapp mij streng. Ben ik de enige die zich groen en geel ergert aan die spaties? Veel Nederlanders lijken er in elk geval – onder invloed van het Engels? – steeds meer de voorkeur aan te geven om samengestelde woorden uiteen te schrijven, met spaties dus, net als mijn telefoon.

Kijk maar eens in je keukenkastje. Je kocht waarschijnlijk vanille vla, hagel slag en scharrel eieren. Ach, wat maakt die spatie meer of minder nu uit, zul je misschien denken. Maar dat maakt in het Nederlands wel degelijk veel verschil! Zo’n witruimte heeft betekenis. Kijk maar eens naar de voorbeelden hieronder.

Verkeerd spatiegbruik

Albert Hein roept hier zijn klanten op zijn steelpannen vooral niet af te rekenen bij de kassa.

Douwe Egberts wil je behoeden voor een nat pak: ‘Laat staan dat lekke bekertje!’

In deze boekwinkel kun je boeken krijgen met 2 gratis stickers erop. En het kan nog mooier: tref je namelijk een boek met maar liefst 3 gratis stickers op de cover, dan krijg je het hele boek er voor niets bij!

De zuivel op dit schap hoeft niet bang te zijn dat het schap eerdaags bezwijkt. Het schap is blijkbaar van duurzaam materiaal gemaakt en daardoor lang houdbaar.

En ik weet niet precies hoeveel bezoekers er aanwezig waren bij het festijn waar deze blauwe doos bij de deur stond, maar ik waag ik te betwijfelen of ze er allemaal in pasten. Ik wed niet één!

De voorbeelden hierboven zijn natuurlijk vooral grappig, maar de vraag is of je erop zit te wachten dat je lezers spontaan in de lach schieten vanwege zulke spatiefouten. Of erger nog: niet begrijpen wat je bedoelt. Ook is niet moeilijk te bedenken dat spatiefouten gemakkelijk tot vertaalfouten kunnen leiden, wanneer een tekst vertaald moet worden.

Hoe maak je samenstellingen in het Italiaans?

In het Nederlands gaat het vooral mis bij lange woorden, samenstellingen waarin woorden allemaal aaneen geregen worden. Wist u dat het Italiaans dit soort lange samenstellingen niet kent? In het Italiaans bestaat een samenstelling hooguit uit twee woorddelen: twee zelfstandig naamwoorden (il fruttivendolo – de groentenman), een werkwoord en een zelfstandig naamwoord (il cavatappi – de flesopener), of een bijvoeglijk naamwoord of voorzetsel en een zelfstandig naamwoord (la terracotta– de terracotta, il sottosuolo – de ondergrond). Langere combinaties worden in het Italiaans aan elkaar geweven met behulp van een voorzetsel (en een lidwoord).

Zou de Italiaanse autocorrectie dan ook beter werken?

Misschien vind je het ook leuk om deze blogs te lezen:
Proofreading (1), 5 Tips om een goede vertaler te vinden, Leesplezier met detectives

Redactie of proofreading? (deel 2)

Redactie en proofreading van vertalingen

In de vorige blog legde ik je het verschil uit tussen redactie en proofreading.
Ik krijg wel eens de vraag of een vertaling ook nog redactie of proofreading nodig heeft. In deze blog vind je het antwoord.

De blogs waarover ik het in mijn vorige post over redactie en proofreading had, waren vertalingen. Een vertaling is een tekst als alle andere en moet ook op die manier geredigeerd en gecontroleerd worden. De meeste vertalers “proofreaden” hun vertalingen zelf voor ze hem insturen of laten dat door een collega doen. Zeker als een vertaling gepubliceerd of gedrukt moet worden, is dit een stap die niet overgeslagen mag worden. Het is zelfs het beste als iemand anders dan de vertaler de uiteindelijke proofreading doet, omdat een buitenstaande de tekst weer helemaal met een frisse blik bekijkt.

Als de vertaalde tekst gepubliceerd wordt, gaat het eigenlijk nog een stap verder. Soms is proofreading alleen niet voldoende. Bijvoorbeeld wanneer het een reclametekst betreft, die indruk moet maken op het doelpubliek. Je kunt twee dingen doen: Je zoekt een vertaler die ook tekstschrijver is. Deze redigeert als het ware direct zijn eigen vertaling. (Let op, hierna is een proofreader nodig). Of je laat de tekst eerst vertalen door een vertaler en dan door een redacteur of copywriter bewerken. Zowel de vertaler/tekstschrijver als de redacteur of copywriter letten op de inhoud en de stijl van de tekst en zullen met de schrijver overleggen als zij belangrijke wijzigingsvoorstellen hebben. Het is belangrijk dat vertaler / tekstschrijver en redacteur of copywriter native speakers zijn, ze hebben de taal van de uiteindelijke tekst dus als moedertaal.

Redactie en proofreading van machinevertalingen

Het komt steeds meer voor dat teksten worden vertaald met behulp van een vertaalmachine of Google Translate. Om hiervan goede, nette teksten te maken, worden die vervolgens aangeboden voor proofreading. Deze werkwijze kan echter leiden tot een tijdrovende en kostbare klus. Vaak is er namelijk van de teksten geen chocola te bakken. Een machine houdt geen rekening met inhoud, stijl, doelgroep, enz. In plaats van proofreading is hier dan juist een heel grondige redactie nodig, door een vertaler, omdat het origineel er vaak bij gepakt moet worden om de tekst te begrijpen. Er gaat heel wat tijd zitten in het uitzoekwerk en het herformuleren. Daarna moet de tekst misschien ook nog geredigeerd worden (zie vorige kopje). Eenvoudiger en goedkoper is het dan om de tekst helemaal opnieuw te laten vertalen, door een mens. Pas daarna kan de proofreader worden ingeschakeld.

Voordat je begint met een tekst is het goed om na te denken over welke service je nodig hebt. Stel jezelf de volgende vragen: Is de vertaling voor intern gebruik, of moet de vertaling gepubliceerd worden? Is de vertaler ook tekstschrijver of heb ik ook een redacteur of copywriter nodig?

De blogs van mijn opdracht waren heel goed en door een professionele vertaler vertaald en ik hoefde ze alleen te “proofreaden”. Dat scheelde de opdrachtgever een boel tijd en geld.

Wil je weten hoe het zit met redactie en proofreading van een oorspronkelijke, niet vertaalde tekst? Lees dan mijn blog redactie en proofreading deel 1.